انواع رشته های دوچرخه کوهستان

این مقاله ایی بود که خیلی وقت بود می خواستم بنویسم ولی وقت نمی شد......الان هم ننوشتم....!!!

این رو قدیم نوشته بودم....سال 1384 ...که البت بگردین همه جای اینترنت کپی شده......

در اصل از اون موقع تا حالا برخی مفاهیم اللخصوص تو فری راید و فری راید شهری و کمی هم آل مانتین تغییر کرده......ولی چون مقاله مهمی بود و برای اونهایی که تازه می خان چرخ بخرن واجبه.....گفتیم فعلا همین رو داشته باشیم تا ورژن 1391 رو بدیم بیرون...>!!!


-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
در



رشته های دوچرخه سواری کوهستان


کراس کانتری Cross Country (XC)
هدف: در کراس کاتنری هدف افزایش قدرت عضلانی و سیستم قلبی عروقی و در کل توانایی - استقامت و آمادگی جسمانی است.

سبک کوهستان سواری :
از لحاظ شخص دوچرخه سوار یک کراس کانتری کار تفاوت زیادی با یک کورسی سوار ندارد. در این رشته دوچرخه سوار باید از آمادگی جسمانی و نیروی عضلانی خوبی برخوردار باشد و در شرایط سنگین ورزشی از استقامت بالایی برخوردار باشد. سربالایی های طولانی و خسته کننده و برنامه های سنگین و پر فشار از ویژگی های کراس کانتری است

مسیرها:
مسیر های کراس کانتری دارای سربالایی های زیاد و گاها خیلی پر شیب است .
در مسابقات هم اگر مسیر لوپ باشد سعی می شود مسیری انتخاب گردد که سربالایی های زیاد و سرازیری های ملایمی داشته باشد و تعداد دور ها هم به نحوی انتخاب می شود تا مسابقه بین 1.5 الی 2 ساعت به طول بیانجامد.مسیر کراس کانتری باید تا حد امکان فاقد سنگ و ضخره باشد تا دوچرخه سوار حواس خود را روی استقامت خود متمرکز کند خاک مسیر هم بهتر است سفت و کوبیده باشد با گیرایی لاستیک به آن خوب باشد و از بکس و باد کردن هم پرهیز شود.

مسابقات:
در کراس کانتری دو نوع مسابقه از لحاظ زمانی انجام می شود.
نوع اول : Time Trial نام دارد بسیار متداولتر است و اکثر مسابقات کراس کانتری به این روش انجام می گیرد .در Time Trial شرکت کنندگان باید تعداد دور معینی را در مسیر مسابقه بزنند و هر کس که که در زمان کمتری این تعداد دور را کامل کند برنده خواهد بود .در این روش طول مسیر معمولا حدود 5 الی 10 کیلو متر در نظر گرفته می شود و تعداد دور ها هم بسته به شرایط مسیر از 5 تا 15-16 دور انتخاب می گردد.
نوع دوم : Endure است به معنای استقامت در این روش مبنا مثل Time trial
بر تعداد دور نیست بلکه بر زمان است یعنی مقدار معینی زمان در اختیار شرکت کنندگان قرار می گیرد و هر دوچرخه سواری که در این زمان بتواند دور های بیشتری در مسیر بزند برنده خوهد بود. البته وقتی زمان تمام می شود مطمئننا هیچ کس در خظ پایان نخواهد بود بنابر این هنگامی که اولین شرکت کننده از خط عبور می کند برای دیگر شرکت کنندگان زمان اضافی ثبت خواهد شد و افرادی هم که تعداد دور کمتری زده باشند در رتبه های بعدی قرار می گیرند.
از معروفترین مسابقات Endure مسابقات بیست و چهار ساعته
24 HOURS OF ADRENALINE است که مدتش یک شبانه روز است و شرکت کنندگان خاص خود را دارد.




دوچرخه و لوازم:

دوچرخه های کراس کانتری هر قدر سبک تر باشند بهتر است بنا براین در ساخت لوازم کراس کانتری از مواد سبک مثل آلیاژ های گروه 6000 و الیاف کربن استفاده می گردد اکثر دوچرخه های کراس کانتری برای جلوگیری از اتلاف انرژی در کمک فنر تنه خشک هستند . برخی تنه های عقب کمک دار هم که برای کراس کانتری استفاده می شود دارای سیستم ضد نوسان هستند. سایز تنه ها هم بلند است تا دوچرخه سوار در سربالایی ها و شرایط استقامتی بتواند حد اکثر نیروی خود را به رکاب ها وارد کند و دچار خستگی عضلانی نگردد.
دوشاخ ها و کمک عقب هایی که برای کراس کانتری استفاده می شوند هم بهتر است از نوع بادی باشند تا هم وزن کمتری داشته باشند و هم قابلیت قفل شدن داشته باشند تا در سربالایی ها برای جلوگیری از اتلاف انرژی آنها را قفل کرد.اندازه بازی چرخهای این دوچرخه ها هم از 3.5 اینچ (9 سانتی متر تجاوز نمی کند)
سیستم دندها نیز به گونه ای طراحی شده که هم در پر شیب ترین سر بالایی ها بتوان رکاب زد هم در سرازیری ها سرعت خوبی داشت برای این منظور باید از سبک ترین تا سنگین ترین دنده را در اختیار داشت. دوچرخه های کراس کانتری سه طبق با دندانه های 22-32-44 دارند و از خودروی نه تای با دنده بزرگ 32 و کوچک 11 استفاده می کنند.
در سیستم ترمز چون نیازی به قدرت فوقالعاده نیست برای پایین آوردن وزن از وی برک استفاده می شود .البته تب استفاده از دیسک کراس کانتری را هم تحت تاثیر قرار داده و امروزه خیلی از کراس کانتری سوار ها هم از دیسک استفاده می کنند.
تایر های دوچرخه کراس کانتری باید باریک باشند تا انرژی دوچرخه سوار به هدر نرود . معمولترین سایز برای تایر های کراس کانتری 1.95 الی 2.1 است.
این دوچرخه ها باید دارای کرپی کشیده و کم ارتفاع و فرمان صاف باشند تا دوچرخه سوار برای حفظ استقامت و اجتناب از خستگی در حالت کشیده و رو به پایین قرار گیرد.
تمام کراس کانتری سوار ها هم برای افزایش نیروی وارده بر رکاب از کفش و پنجه های این مخصوص رشته استفاده ی کنند.
برای راحتی هر چه بیشتر و جلوگیری از بالا رفتن دمای بدن کراس کانتری کاران از پیراهن هایی با پارچه های تنفسی و نازک و شورت استرچ استفاده می کنند .


دان هیل Down Hill (DH)
هدف:
در دان هیل هدف بالال بردن مهارت و قابلیت کنترل دوچرخه در سرازیری ها و مسیر های دشوار است .

سبک کوهستان سواری:
در دان هیل توانای کنترل دوچرخه در سرازیریها و مسیر های دشوارشرط اول است. در این رشته دوچرخه سوار باید از بدن چهار شانه ای داشته باشد تا بتواند براحتی ضربات وارده از مسیر یا هنگام فرود در پرش ها را به خوبی مهار کند و برای عبور از صخره ها و مسیر های پر پیچ و خم در سرازیری ها مهارت کافی داشته باشد. سرازیری های بسیار ناهموار و پرش های کوچک و مسیر های پر پیچ و خم از ویژگی های دان هیل است.

مسیر ها :
دان هیل فقط سرازیری است و در این سرازیری ها با قرار دادن پرش – صخره – پیچ های ناگهانی و تنه یا ریشه های درختان مهارت دان هیل کار در کنترل دوچرخه ارزیابی می گردد. در مسابقات هم مسیری انتخاب می شود که اختلاف ارتفاعی در حدود 300 الی 700 متر ایجاد کند . به نحوی باشد که دوچرخه سوار برای طی این مسیر به زمانی بیشتر از 15 دقیقه نیاز نداشته باشد.


دوچرخه و لوازم:
در دان هیل چون دوچرخه باید تمامی ضربات وارده از مسیر را قبل از رسیدن به بدن دوچرخه سوار کاهش دهد قطعات برای داشتن استحکام لازم ناچار سنگین تر از کراس کانتری خواهد بود.
تنه های دان هیل در سایز های کوتاه ساخته می شوند تا مرکز ثقل تا حد امکان پایین باشد و کنترل دوچرخه در شرایط سخت آسان تر شود. آلیاژ های که در ساخت تنه های دان هیل به کار می رود نیز مستحکم و دارای انعطاف بالا هستند مثل الیاژهای آلومینیوم گروه 7000 . همه ته های دان هیل هم کمک دار بوده و بازی چرخ عقب آنها بالای 8 اینچ (205 میلیمتر )هست .لوله های تنه هم برای مقاومت هر چه بیشتر قطرشان زیاد است .
در دان هیل به جای دو شاخ از پاشاخ استفاده می شود و بازیشان هم بین 17 تا 20 سانتی متر متغییر است. در این رشته سیستم های تعلیق چه پا شاخ ها و چه کمک عقب از سیستم چندگانه استفاده می کنند به این ترتیب که دارای یک فنر لول و الاستومر با قابلیت تنظیم هستند که سیستم های هیدرولیک و پنیوماتیک هم برای نرم شدن و تغییر نیروی مقاومت فنر نسبت به ضربه به آن اضافه شده.
سیستم های ترمز در د ان هیل باید از حداکثر قدرت برخوردار باشند پس فقط یک گزینه برای انتخاب باقی می ماند دیسک های هیدرولیک با صفحه 8 اینچی . مزیت صفحه دیسک بزرگ هم گشتاور بیشتر و قدرت ترمز بیشتر است.
در این رشته چون دوچرخه سوار فقط در سرازیری حرکت می کند و سرعتش همیشه زیاد است پس نازی به دنده های قدرتی ندارد بنابر این این دوچرخه ها فقط یک طبق بزرگ دارند با تعداد دندانه های 46 یا 48 یا حتی 52 و همه طبق های مخصوص دان هیل برای حفاظت دندانه ها از برخورد با سنگ ها و صخره ها دارای محافظ طبق هستند و وسیله ای هم به نام زنجیر سفت کن روی طبق نصب می گردد تا از افتادن زنجیر بر اثر ضربات سنگین جلو گیری کند.
کرپی های کوتاه و کلفت و فرمان هایی با قوس زیاد هم از ویژگی های دوچرخه های دان هیل است تا دست ها و بالا تنه دان هیل کار در حالتی قرار گیرد که تمام مفاصل وی تا حدی خم شده و آماده پذیرفتن ضربه باشند.
زین و پنجه رکاب های پهن هم برای راحتی هر چه بیشتر روی دوچرخه دان هیل نصب می شوند. البته برخی دان هیل کاران از کفش و پنجه های قفل شونده خاص این رشته استفاده می کنند.
در توپی ها هم برای استحکام به جای ساچمه از بولبرینگ استفاده می شود . نحوه اتصال چرخه ها به تنه و پاشاخ هم با پیچ ها آلن است تا زیر ضربات سخت امکان خروج چرخ از محل خود نباشد.
چون در دان هیل زمین خوردن امری اجتناب ناپذیر است باید از پوشش های محافظتی مثل ساق بند - زانو بند- شولدر و ..... استفاده کرد. کلاه های ایمنی این رشته هم از نوع فک دار هستند تا در هنگام برخورد صورت دوچرخه سوار با زمین اعضاء صورت و فک وی از آسیب محافظت شود.



فری راید Free Ride

هدف :
در این رشته هدف بالا بردن مهارت دوچرخه سوار در عبور از موانع است.



Free Ride خود به دو رشته مجزا تقسیم می شود

فری راید شهری Urban Free ride

فری راید خشن Hard Core Free Ride

سبک کوهستان سواری:
Free Ride همان طور که از اسمش پیداست سبک آزاد کوهستان سواری است . هیچ قائده و قانون خاصی ندارد حتی مسابقات رسمی هم ندارد . در Free Rideدوچرخه سوار هر کار ممکن و هر حرکت امکان پذیر را انجام می دهد و در هر جایی که فکرش را بکنید دوچرخه سواری می کند. این رشته به دلیل هیجان و جاذبه اش پر طرفدار ترین رشته کوهستان است و اکثر افرادی که به صورت غیر حرفه ای این ورزش را انجام می دهند ( عضو تیم یا وابسته به شرکتی نیستند و در مسابقات هم شرکت نمی کنند در این رشته فعالیت می کنند. البته در سالهای اخیر شرکتهایی برای اهداف تبلیغاتی اقدام به برگزاری مسابقات Free Ride نموده اند و در این مسابقات هم هر فردی که ارز مهارت بالاتری برخوردار باشد و حرکات جالب تری انجام دهد از امتیاز بیشتری برخوردار خواهد بود.
در فری راید خشن Hard Core Free Ride فری راید کاران در مسیر های طبیعی کوهستان که گاها موانع مصنوعی هم به آنها اضافه شده رکاب می زنند پرش های بسیار بلند – عبور از روی دیواره ها و........ از ملزومات این سبک است.

سبک North Shore
یک نوع خاص از فری راید خشن هم وجود دارد به نام سبک ساحل شمالی North Shore .در این سبک اصل روی موانع و مسیر های مصنوعی است که عمدتا به الوار ساخته می شوند . مسیر های North Shore پر از سکو های پرش چوبی مسیر ها و دیواره های چوبی و نیز تیغه های الوار است ( یک قطعه بلند و نازک الوار که در مسیر قرار دارد و دوچرخه سوار باید از روی ان عبور کند. این سبک ابتدا در جنگل های غربی کانادا به وجود آمد . کوهستان سواران این مناطق به دلیل انبوهی درختان و سختی حرکت از لابه لای شاخ و برگ درختان و از روی ریشه های آنها مسیر های چوبی بالا تر از کف جنگل می ساختند و موانع وپرش های هم در طول این مسیر ها قرار می دادند ولی چون شرکت های چوب بری در منطقه کار می کردند و مسیر های North Shore مانعی برای عبور و مرور ماشین آلات آنها بود به تخریب این مسیر ها می پرداختند این امر باعث خشم کوهستان سواران این سبک شد به طوری که با اتحاد و همبستگی که داشتند هر روز مسیر های بیشتری می ساختند و برای ترویج و گسترش North Shore همت کردند و تا حدی در کارشان موفق بودند که کوهستان سواران آمریکایی که در مناطق جنگلی دوچرخه سواری می کردند و بعد از آن اکثر کوهستان سواران آمریکای شمالی به این سبک رو آوردند و امروزه در همه جای دنیا هر جا Free Ride کارانی هستند حتما چند مسیر به سبک North Shore هم ساخته اند.

دوچرخه و لوازم:در فری راید خشن دوچرخه مشترکات بسیاری با دان هیل دارد و فقط تفاوتهای خزئی وجود دارد مثلا در فری راید ممکن است برخی ها به جای پاشاخ از دو شاخ استفاده کنند – در بعضی موارد هم که نیازی به سرعت بیش از اندازه نیست (از جمله North Shore ) به جای طبق دان هیل و زنجیر سفت کن از طبق های مخصوص فری راید استفاده می شود .این طبق ها دارای دو سینی 22 و 32 دندانه هستند و روی سینی بزرگتر محافظ طبق قرار دارد که دایره ای از مواد بسیار مقاوم است و وظیفه اش جلو گیری از برخورد دندانه ها به ضخره ها و اشیائ دیگر است – و در فری راید هرگز هیچ کس از کفش و پنجه قفل شونده استفاده نمی کند چون ثابت بودن پا قدرت مانور و انعطاف را صلب می کند.

در فری راید شهری Urban Free Ride اصل روی موانع مصنوعی و عمدتا ادوات شهری است . در این سبک دوچرخه سوار روی هر نوع مانعی را که در محیط های شهری پیدا می کند به تمرین مهارت می پردازد . بهترین مکان برای Urban Free Ride پارکها هستند که پر از پله – سکو ها و گلدان های سیمانی – نیم کت ها و............ هستند.دوچرخه سواران علاقه مند به این سبک هر جای مناسبی را که اختلاف ارتفاع و ناهمواری در آن باشد در شهر پیدا کنند در آن محل به هر نحو ممکن به تمرین مهارت های خود می پردازند.

دوچرخه و لوازم:
دوچرخه های مخصوصو این رشته کاملا با دوچرخه های فری راید خشن متفاوت هستند .در Urban Freeride تنه باید کاملا کوتاه باشد (فاصله توپی تنه و زین کم باشد) تا مرکز ثقل دوچرخه پایین بیاید و قدرت مانور را بالا ببرد و دوشاخ هم نسبتا بلند است تا در ضربات و عبور از موانع کنترل دوچرخه آسانتر گردد و در اصطلاح سر دوچرخه بالا بیاید البته برای آنکه تعادل از بین نرود بازی این دوشاخ ها نباید از حدود 11 سانتی متر تجاوز کند و طبق هم از نوع طبق های فری راید است چون سینی های 22 و 32 دندانه برای به دست آوردن شتاب های ناگهانی در پرش ها و جفت کشیدن ها گشتاور مناسبی تولید می کنند باقی لوازم هم مثل دوچرخه های
Hard Core Freeride است فقط در فری راید شهری اکثرا از صفحه دیسک های کوچک استفاده می کنند چون صفحه های بزرگ در شرایط شهری بیشتر در معرض برخورد با اشیائ هستند و در صورت تاب افتادن هم به سخنی تعمیر می شوند.

سبک Dirt Jump:
این سبک هم از سبک های زیبای فری راید است .در این نوع کوهستان سواری یک مسیر پر پیچ و خم پر از پرش های کرت مانند ساخته می شود . کرتها هم باید در فواصل مناسبی از هم قرار گیرند بطوری که دو چرخه سوار با پرش ار روی یک کرت روی طرف مقبل کرت بعدی فرود آید.
دوچرخه های Dirt Jump دقیقا مثل دوچرخه های فرری راید شهری هستند فقط در آنها از طبق های تکی با سینی بزرک و زنجیر سفت کن استفاده می شود تا هم سرعت لازم مهیا شود و هم در ضربات ناشی از فرود زنجیر از روی طبق نیافتد.

مسابقات فری راید:
در فری راید چون هیچ رشته ای مسیر خاصی ندارد تا زمان گیری شود مسابقات خاصی هم انجام نمی شود وفقط در رشته Dirt Jump که دارای مسیر مشخص است مسابقات انجام می گردد .البته چند مسابقه سالانه هم در رشته
Hard Core Freeride برگزار می شود.
در Dirt Jump مسابقات به دو سبک Dual (دوئل) و4X (فور کراس) انجام می شود .در هر دوی این سبک ها مسیری پر پیچ و خم و پر از پرش هایی از نوع کرتی است.
در Dual دو مسیر باریک کنار هم وجود دارند که تمام پیچ ها و پرشهایشان عینا مثل هم است و فقط کمی از هم فاصله دارند در هنگام شروع مسابقه یک شرکت کننده در ابتدای هر مسیر مستقر می شود و هر کس که زود تر به خط پایان برسد برنده است.
در سبک 4X یک مسیر پهن وجود دارد که چهار شرکت کننده در آن واحد باید وارد مسیر شوند.
در مسابقات 4X – Dual گاها از تنه های عقب کمک دار استفاده می کنند تا تمرکز بیشتری روی سرعت خود داشته باشند. البته بازی چرخ عقب این نوع تنه ها از 4 اینچ تجاوز نمی کند و برای سبک بودن دوچرخه هم از کمک عقب های بادی استفاده می شود.
از معروف ترین مسابقات Hard Core Freeride هم مسابقات سالانه
Red Bull Rampage است که هر سال تابستان در آمریکا برگزار می شود . در این مسابقه در منانق کوهستانی انجام می شود که سطح زمین پوشیده از خاک نسبتا نرم است و در لابه لایی تپه ها هم دیواره های بلند ضخره ای وجود دارند.
برای این مسابقه یک نقطه شروع و یک نقطه پایاد مشخص می گردد ولی مسیری تعیین نمی شود و هر کس که از مسیر مشکل تری عبور کند و حرکات نمایشی جالب تری انجام دهد امتیاز بیشتری کسب خواهد نمود.


کوهستان سواری مسیر ( Trail rdding )

هدف: در این نوع کوهستان سواری هدف لذت بردن است و بس استفاده از مناظر ودیگر زیبایی های طبیعت و نیز لذت از دوچرخه سواری در مسیرهای سراشیبی طولانی در قلب طبیعت و تجربه هیجان آن.

سبک کوهستان سواری:
در Trail Riding کوهستان سوار باید در مسیر های خاکی مال رو ( Single Track ) رکاب بزند . در سربالایی ها مثل یک کراس کانتری سوار قدرت و استقامت خود را محک می زند و به عضلاتش فشار می آورد و در سراشیبی ها هم مثل یک دان هیل کار از دوچرخه سواری با سرعت زیاد در مسیر های باریک و پر پیچ و خم و همراه با انواع موانع و عوارض طبیعی لذت می برد.


مسیر ها:
مسیر هایی که مناسب این سبک کوهستان سواری هستند از نوع مال رو هستند تا کوهستان سوار بتواند علاوه بر قدرت بدنی مهارت های خود را هم بکار گیرد.
اغلب این مسیر ها به نحوی انتخاب می شوند که بعد از یک سربالایی طولانی و خسته کننده مسیری طولانی با شیب متنوع و بسیار پر پیچ و خم ومملو از عوارض طبیعی که تر کیبی از سرازیری های ملایم واندکی سربالایی های کم شیب است.
البته در اکثر موارد کوهستان سواران مسیر را طوری طراحی می کنند که بتوان با اتومبیل به ابتدای قسمت متنوع و مهیج مسیر رسید تا از رکاب زدن قسمت خسته کننده اولیه پرهیز شود.


لوازم و دوچرخه:
مهندسی ساخت این گونه دوچرخه ها چیزی بین دوچرخه کرای کانتری و دان هیل است.
تنه همگی این دوچرخه ها از نوع عقب کمک دار بوده ولی طراحی لولا بندی آنها به نحوی است که در هنگام رکاب زدن در سر بالایی ها نیروی وارده بر رکاب به کمک فنر عقب منتقل نشود و بدون هدر رفتن مستقیما به چرخ عقب منتقل شوند و از بازی کردن کمک عقب جلوگیری شود .کمک عقب این دوچرخه ها هم از نوع بادی انتخاب می گردد تا هم وزن دوچرخه کاهش پیدا کند و هم بتوان در سر بالایی ها آن را قفل نمود تا اتلاف انرژی به حداقل برسد.بازی چرخ عقب نیز حدود 4.5 الی 6.5 اینچ است دقیقا در محدوده بین کراس کانتری و دان هیل و فری راید.
یعنی دوچرخه های Trail در سربالایی ها مثل دوچرخه های عقب خشک کراس کانتری رفتار خواهند کرد.
دوشاخ این دوچرخه ها هم اکثرا از انواع بادی است تا علاوه بر کاهش وزن واستفاده از مزیت های سیستم نیوماتیک در سر بالایی ها هم قابلیت قفل شدن را داشته باشند.البته استفاده از دوشاخ های فاقد قابلیت قفل شوندگی و حتی مکانیکی ( غیر بادی ) هم در این سبک بسیار مرسوم است. بازی این نوع دوشاخ ها هم در محدوده بین فری راید و کراس کانتری است یعنی چیزی در حدود 4 الی 6 اینچ.
به علت داشتن روح سرازیری و سرازیری های فنی استفاده از ترمز های وی برک و فرمان ها صاف در این سبک بسیار نادر است و تقریبا همه از دیسک و فرمان های قوس دار استفاده می کنند.
از نظز لوازم دنده بین دوچرخه های Trail و کراس کانتری نیست.