انواع پایه و رابط کالیپر

یکی از اشکالات رایجی که می بینم خیلی ها دارند یا بهتره بگم...یکی از بی اطلاعی های رایج......عدم اطلاع از انواع رابط های کالیپر و اسامی و استانداردهاشون است......

بار ها و بار ها شده دوستان از پشت تلفن بعد از کلی توضیح و تفسیر باز هم اشتباه سفارش داده و بعد از رسیدن رابط به دستش تو شهر خودشون زنگ می زنه می گه این اونی نیست که من می خواستم...!!!!

خوبه که همه از اسامی و استاندارد های این رابط ها که خیلی ساده و مختصر هم هستند رو بشناسند و باهاشون اشنایی فنی و ظاهری داشته باشند....

اول از همه ...روی دوشاخ های شما دو نوع کلی جای دیست وجود دارد.....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096754/p4pb8096754.jpg



جای دیسک سنتی تر و قدیمی تر رو تو عکس سمت چپ می تونید ببینید...که یه نمه قدیمی شده این روز ها و فقط روی دوشاخ های ما قبل 2009 دیگه می تونید پیداشون کنید چون تقریبا از اون سال به بعد دیگه کمتر برند و مدلی دیده شده از اون سیستم استفاده کنه.....

اسم فنیش IS است مخفف International Standard که فاصله دو تا پیچش از هم 57 میل بوده....

در واقع فقط دو تا سوراخ دارد بدون رزوه که پیچ از داخلشود رد میشه و درون خود رابط رزوه میشه.....
چون پیچ های نگهدارنده رابط در این نوع از بغل بسته میشند در اصطلاح فارسی خودمون به این نوع جای کالیپر می گیم...جای دیسک (( بغلی )) یا
(( پیچ از بغل ))

نوع دوم که این روز ها دیگه تنها نوعی است که روی دوشاخ ها تولید می شود اسم فنیش هست Post … به معنای میله چون پیچ های نگهدارنده کالیپر بصورت عمود بر دوشاخ و میله ایی وارد اون می شوند...
در واقع پیچ ها وارد دوشاخ شده و در رزوه هایی که داخل سوراخ هستند پیچ می شوند....
فاصله مراکر این سوراخ ها هم از هم 74 میل است....در فارسی خودمون هم به این سیستم قدیم می گفتیم (( مانیتویی )) چون اون زمان فقط Manitou بود که این سیستم رو استفاده می کرد ولی یواش یواش که همه برند ها دیگه به این سیستم رو اوردند این سال ها ما ها جرعت نمی کنیم جلوی نسل های جدید از اون اصطلاح استفاده کنیم چون بهمون می خندند می گن این چی می گه ؟

اصطلاح رایج تر این سال ها در فارسی خودمون جای دیسک (( سیخی )) است چون پیچ ها سیخ وارد دوشاخ می شوند....

برای ترمز عقب و جای اتصال کالیپر عقب به تنه هم دقیقا وضع به همین منوال است منتهی با یه پنج سال فاصله زمانی یعنی جای دیسک های عقب هم تا همین یکی دو سال پیش همه به صورت IS بود و واقعا جای دیسک عقب روی کمتر تنه ایی دیده می شد به صورت Post باشه .....تا اینکه شرکت های تولید کننده تنه هم یواش یواش شروع به تغییر کردند و امسال 2012 می بینیم که برند های زیادی تنه های خودشون رو با جای دیسک عقب post یاهمون سیخی خودمون تولید می کنند.....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096722/p4pb8096722.jpg


خب مزایا و معایب هر دو مدل زیاد مورد بحث این مقاله نیست....ولی در مجموع مدل اخیر که post هست مزایاش خیلی بیشتر از مدل IS بوده که طراحان و تولید کنندگان تصمیم به استفاده از این مدل روی همه برند ها گرفته اند.....که مهمترین مزیتش اینه که فشار و نیروی ترمز مستقیما روی سطح پایه ( جای کالیپر روی دوشاخ ) وارد میشه و دیگه مثل این مشکلات رو دیگه نداریم...

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096746/p4pb8096746.jpg

ولی از طرفی هم باید مراقب رزوه های داخل جای دیسک های post بود چون در صورت هرز کردنشون یه نمه مکافات دارین.....

نکته ایی که باید به اون توجه کرد اینه که اکثر کالیپر ها قالبا طوری طراحی می شوند و می شدند که با رابط های post سازگار باشند....و برای بستن اونها روی رابط های post یا همون سیخی خودمون نیازی به استفاده از رابط نباشد....

ولی برای بستن روی جا دیسک های بغلی یا همون IS باید یه رابط روی بین کالیپر و دوشاخ یا تنه نصب کنید.....

که شکل عمومی این رابط ها رو با چند نمونه عکس نمایش دادم..

این رابط IS برای استفاده روی صفحه های 160 در جلو....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096692/p4pb8096692.jpg

این هم رابط IS برای استفاده از صفحه های 180 در جلو که با رابط های IS که برای استفاده از صفحه 160 در عقب است یکسان است..

یعنی رابط 180 جلو = رابط 160 عقب

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096751/p4pb8096751.jpg

این هم رابط IS برای استفاده از صفحه های 203 یا همون 8 اینچی در جلو که این هم متعاقبا با رابط IS صفحه های 180 در عقب یکسان است باز یعنی اینکه
رابط 203 جلو = رابط 180 عقب.....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096704/p4pb8096704.jpg

و در آخر این هم رابط برای استفاده از صفحه های 203 در عقب که این روز ها دیگه کمتر کسی پیدا میشه عقب دوچرخش صفحه 8 اینچی ببنده.....چون فشار و نیروی زیادی در ترمز عقب نیست و نیازی به استفاده از صفحه بزرگ نیست ....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096727/p4pb8096727.jpg

البته چند نمونه استاندارد های تکمیلی هم بودند مثلا روی برخی دوشاخ های شفتی که فاصله عرضی پایه های دوشاخ از دوشاخ های ضامنی کراس کانتری کمی بیشتر بود جای دیسک هم کمی با فاصله از مرکز قرار می
گرفت چون اگر قرار بر این بود که پایه رو جایی طراحی کند که بطور معمولی با رابط معمولی کالیپر رو روی ان سوار کنند مجبور بوند پایه ها رو روی دیواری داخلی دوشاخ جایی که خیلی نزدیک به وجه داخلی پوسته دوشاخ است طراحی کنند مثل این مدل های FOX که می بینید پایه دقیقا مماس با پاچه تعبیع شده

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096675/p4pb8096675.jpg

و برای جلو گیری از شکستن پایه زیر فشار پروفیلش رو خیلی ضخیم و کلفت گرفته اند..ولی باز هم چون پایه مماس داخل پوسته است لازم بوده تا مقدار زیادی به عقب کشیده بشه تا به محل معین سوراخ پیچ برسه که خودش یه نوع دیگر از ضعف است وباز یه جور هایی نمی تونسند تحول فشار رو بکنه

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096697/p4pb8096697.jpg

پس برخی برند ها مثل marzocchi پایه ها رو مثل دوشاخ های معمولی همون وسط پوسته دوشاخ تعبیه می کردند تا جایگاهش مستحکم باشه ولی مجبور بودند رابط هایی رو استفاده کنند که عریض تر هم بودند....تا این فاصله عرضی رو پوشش بده....که معمولا تو جاهایی مثل ایران که شاید رابط خاص اونها رو نمی شد به راحتی پیدا کرد دوستان معمولا از بوش بین رابط و دوشاخ استفاده می کردند تا جای اون ضخامت اضافی رو پر کنه...!!!

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096702/p4pb8096702.jpg

و همونطور که می بینید هر چی قطر صفحه بزرگتر میشه خب طبیعتا فاصله پیچ های بغلی رابط و جایی که کالیپر باید بسته شه هم بیشتر میشه تا کالیپر رو دقیقا روی سطح صفحه قرار بده....و این یک مشکل رو هم بوجود میاره..
که فشار و تنش برشی که رابط می باید تحمل کنه هم بیشتر میشه.....( بازو های رابط طویل تر میشه )

که یواش یواش از سال هایی که دان هیل در جهان شناخته می شد و بیشتر و بیشتر رواج پیدا می کرد دوشاخ ها یک کلک رشتی روی طراحی جای دیسکشان پیاده کردند.....
پایه جای دیسک رو روی پوسته دوشاخ کمی بالاتر اوردند تا دیگه نیازی به استفاده از این رابط های بلند برای استفاده از صفحه های بزرگ 203 نباشه....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096675/p4pb8096675.jpg

یعنی در واقع روی این ها می توانید برای استفاده از صفحه 203 از همون رابطی که برای صفحات 160 استفاده می کنید استفاده کنید......تا با این رابط کوچک فشار و تنشی هم روی سیستم ترمز نباشه....منتهی روی این نوع دوشاخ ها فقط و فقط می تونید از صفحه 203 استفاده کنید....چون پایه رابط نسبت به دوشاخ های معمولی در موقعیت بالاتری قرار گرفته و در واقع با همون پایه کوتاه 160 می تونید کالیپر رو روی صفحه 203 تنظیم کنید....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096900/p4pb8096900.jpg

ولی این نوع پایه کالیپر ها روی دوشاخ هاییی طراحی می کنند که استفاده کنندگان اونها فقط از صفحه 203 استفاده می کنند....یعنی دوشاخ های دان هیل و فری راید....

یک مدل از دوشاخ های Rock Shox هم در سال های گذشته هر دوی این نکاتی که عنوان کردم رو با هم بکار می برد .....یعنی هم استفاده از رابط با ضخامت زیاد هم استفاده از رابط کوتاه 160 برای استفاده از صفحات 203

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096672/p4pb8096672.jpg

دلیلش هم استفاده همزمان از طراحی و تعبیه پایه در وسط پوسته مثل marzocchi و هم بالا بردن پایه ها مثل Fox بود...که در واقع مزایای هر دو طرح رو داشت.....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096707/p4pb8096707.jpg

حالا می رسیم به رابط های post….. و جای کالیپر post یا همون سیخی خودمون.....

قبلا گفتم اکثر ترمز ها کالیپرشون رو طوری طراحی می کنند که برای استفاده روی پایه post نیازی به استفاده از رابط نداشته باشه و خود بدنه کالیپر رو راحت ببندین روی دوشاخ....( یا نته )

ولی خب این فقط برای استفاده از رابط های 160 است....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096749/p4pb8096749.jpg

موقعی که بخواهید از صفحه 180 استفاده کنید باید رابط خاص خودش رواستفاده کنید تا کالیپر رو کمی عقب تر ببره و لنت ها روی صفحه قرار بگیرند....


که این شکل ظاهری رابط سیخی 180 است...


http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096750/p4pb8096750.jpg

این هم یک شکل دیگر رایج....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096713/p4pb8096713.jpg

و برای صفحه های 203 هم رابط به این طرح است....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096711/p4pb8096711.jpg

در سیستم post دیگه اون داستانی که در IS داشتیم که می گفتیم 180 جلو = 160 عقب و ....رو نداریم در سیستم سیخی رابط های جلو و عقب یک سانند....

و باز هم عیننا مثل همون قضیه ایی که در سیستم IS گفتیم... برای دوشاخ های دان هیل که فقط صفحه 203 روی آنها استفاده می شود پایه های رو بالا تر آورده اند تا بشود با پایه مخصوص 160 که کوتاه تر است از صفحه 203 استفاده کرد....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096680/p4pb8096680.jpg
ا
http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096744/p4pb8096744.jpg

که تنها استثنا در این رابطه Manitou Dorado است که به علت معکوس بودن پوسته دوشاخ و عدم وجود جای کافی مجبور شده هر دو تا جایپیچ پایه رو به هم نزدیک بگیره

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096739/p4pb8096739.jpg

که رابط های خاص خودش رو داره....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096688/p4pb8096688.jpg

ولی اگه دقت کرده باشین عرض کردم در این سیستم Post رابطی برای 160 وجود ندارد همینجوری مستقیم کالیپر بسته میشه روی دوشاخ....

بله ....ولی همونطور که اشاره کردم اکثر ترمز ها کالیپر هاشون رو طوری طراحی می کنند که برای استفاده از سیستم Post نیازی به رابط نداشته باشند....

همیشه عده ایی هستند که می خان بگن (( ما فرق داریم )) ولی نمی تونند بفهمند که تفاوت داشتن و خاص بودن لزوما مزیتی نیست.....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096741/p4pb8096741.jpg

برخی از تولید کننده ها کلا مریض اند دوست دارند مصرف کننده و دوچرخه سوار به دردسر بیافته....و دلیلش هم منفعت شخصی صاحب برند است...

کالیپر های خودشون رو طوری طراحی می کنند که دوچرخه سوار برای استفاده فقط مجبور باشه از رابط های خاص اونها استفاده کنه.....

که این موضوع گاها تو جاهایی مثل ایران....مکافات های بی بدیلی رو ایجاد می کنه در حدی که طرف بی خیال ترمزش میشه و میره یه دست ترمز دیگه می خره.......

برخی مدل ها قدیمی تر Shimano و خیلی از مدل های Maguara این چنین عمل کرده اند.... و بر عکس همه کالیپر ها رو طوری طراحی کرده اند که برای استفاده روی پایه IS رابط نیاز نداشته باشه و بر عکس برای استفاده روی پایه post رابط نیاز داشته باشه....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096718/p4pb8096718.jpg
ا
http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096735/p4pb8096735.jpg

و اونوقت برای بستن این ها روی دوشاخ ها و تنه هایی که جای دیسکشان سیخی است یه سری رابط های خیلی عجیب غریب هست که دقیقا بر عکس رابط های IS عمل می کنه( رابط های پایین عکس )....( اون رابط های IS جای پیچ سیخی کالیپر رو به پیچ از بغل دوشاخ می خوارانند این ها عکس ....جای پیچ بغلی این نوع کالیپر ها خاص رو به پایه های سیخی می خورانند ) و حتی برای استفاده روی دوشاخ های IS با صفحه های 180 و 203 هم رابط های خاصی رو نیاز دارند..( رابط های بالا عکس )

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096671/p4pb8096671.jpg

این روز ها هم که همه دوشاخ ها و تنه ها سیخی شده اند.....در واقع این ترمز ها رو باید قبل از خرید روشون بیشتر فکر کرد.....

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096951/p4pb8096951.jpg

و باز خداوندگار عالمیان پدر و مادر Maguara که آلمانی است و Shimano را که ژاپنی است رو رحمت نماید....(شیمانو بهتر است چون خیلی وقته دیگه اون نوع کالیپر ها رو تولید نمی کنه )

این انگلیسی های روانی....این روباه پیر استعمار....کلا برای خودش فکر می کنه همه دنیا باید از انگلیس طبعیت کنه.....

برندی داریم به نام Hope…. که امضای حضرت ملکه انگلستان انگار پاش خوره.....قیمت خون بابای ملکه......حالا کار به قیمتش نداشته باشیم....
این هایی که سیستم معکوس استفاده می کنند حد اقل فاصله دو تا سوراخ به میلیمتر رو رعایت می کنند....
آقایون مهندسین Hope چون انگلیسی تشریف دارند می فرمایند متر اَخ است اه اه اه متر چیست دیگر برای بی سواد ها است ما از اینچ استفاده می کنیم.....!!!
و برای استفاده از Hope در یه جایی مثل ایران که اصلا دست رسی به رابط های مختلفش رو ندارین.....فقط و فقط یک راه است......
تراشکار محله.....!!!
که ما خدا رو شکر وقتی گیر کارمون به Hope افتاد ( خودمون نه ها Hope برای از ما بهترون است ) در اراک دانشجو بودیم....و در شهر اراک شما تراشکار که سهله CNC هم توی بقالی هاش می تونید پیدا کنید....چون قطب صنعتی است برا خودش...

http://ap1.pinkbike.org/p4pb8096733/p4pb8096733.jpg

امیدوارم بعد از خوندن این مقاله سوال هایی که داشتین به جواب رسیده باشه و مطلاب جدیدی هم آموخته باشین...

تشکر