جغرافیای ایران با این که در طول سال ها و بر اثر بی لایقتی پادشاهان لاشی بُسیار زیادی پهنه و گستَرَش خیلی کاهش پیدا کرده.....................ولی هنوز هم.....................کلی شگفتی توشه...............
در مورد مرتفعترین نقاط ایران دیدیم اطلاعاتی که هست در نت خیلی محدود است و نصفش هم اشتباهه و افراد به خودشون زحمت ندادن حتی یه سرچ ساده بکنن ببییند اون چیزی که دارند می نویسند درسته یا نه................و طبق معمول بقیه هم فقط CTRL+C رو بلن اند و بعدش هم CTRL+V
این بود که با استفادَت از ابزار های اینترنتی مثل Gogle Earth یا My Maps و همچنین Open Topo بر آن شدیم که خودمون دست به کار بشیم............و حجت رو بر دوست داران طبیعت ایران به اتمام برسانیم.................
در این مَقال کوشیدیم تا نفاط سر حدی یعنی بیشینه و کمینه ارتفاعی ایران رو یه معرفی ایی بکنیم...............
اول از کم ارتفاع ترین نقاط می شورعیم
که کم ارتفاع ترین نقطه ایران همانا خط ساحلی دریای خرز است.............که ارتفاعش بین منفی 32 الی منفی 28 در نوسان بوده همیشه ولی در سال های اخیر * بعد از سال 1400 رفته زیر منفی 35 به علت اینکه عمو پوتین داره آب های رودخانه وُلگا رو که بزرگترین و اصلی ترین منبع تامین آب خرز است رو می بره....................یه کار هایی باهاش می کنه که به ما ربطی نداره............
کاری نداریم و کم ارتفاع ترین جاده ها و شهر ها و روستا هم طبعاً هر جاده و روستا و شهریه که تو ساحل خزر باشه...............
ولی کم ارتفاعترین مرکز استان شهر رشت میشه................
و کم ارتفاع ترین نقطه اش حدود منفی 16 متره ارتفاعش که قسمت شمالی شهر می شه و در محله کماکل
ولی اینهای که گفتیم هیچ کدوم تو فلات ایران نبودند.............جاهایی که داخل مرز های سیاسی ایران هستند ولی جزو فلات ایران نیستند میشن.............
جلگه خرز............
جلگه خوزستان.........که ادامه جلگه بین النهرین عراقه............
جلگه مغان ( شمال استان اردبیل ) و قسمت جنوبی جلگه رود کُرا است در آذربایجان...............
نوار ساحلی خلیج فارس..........و تنگه هرمز.............
و همچنین نوار ساحلی دریای عمان.............که در منطقه چابهار این جلگه تا عمق حدود 125 کیلومتری داخل ایران نفوذ کرده..........
کم ارتفاع ترین مرکز استانی که داخل فلات ایران باشه.......................شهر قمه..............
و کم ارتفاع ترین نقطه قم هم شهرک فرهنگیانه سمت شمال شرقی این شهر با ارتفاعی کمتر از 910 متر............
به شکل این دو شهر رشت و قم که می نگریم می بینیم که شهر های بزرگ که تو دشت های مسطح اند شکل توسعه شون مثل هم است و همه به صورت شعاعی و دایروی می توسعه اند............
بعد از قم که کم ارتفاع ترین مرکز استان داخل فلات ایران بود .......... کم ارتفاعترین شهر............... شهر شهداد استان کرمان است..............
این شهر که تو حدود 20 کیلومتری کویر لوت هست..............کم ارتفاعترین جاهاش متر از 420 متر ارتفاع داره...............
کم ارتفاع ترین روستا هم همون نزدیکی هاست سمت شرق شهداد ......
جایی که بارندگی های کوه های کرمان به سمت کویر لوت سرازیر میشن...............
در جنوب شرقی این منطقه روستایی به نام کریم آباد............
دقیقا چسبیده به کلوت های لوت با ارتفاعی بین 260 الی 265 متر.................
کم ارتفاع ترین جاده آسفات داخل فلات ایران هم همون حوالی است باز جاده ای که شهداد استان کرمان رو به شهر نهبندان استان سیستان و بلوچستان متصل می کنه
و از دامنه های شرقی کوه های کرمان به میان رشته کوه های سیستان می ره...............
کم ارتفاع ترین نقطه این جاده کیلومتر 68 اُم از سمت شهداد به طرف نهبندانه................با ارتفاعی معادل 252 متر...........
و من هیچ جاده خاکی دیگه ای رو هم پیدا نکردم که ارتفاعش از این کمتر باشه...........
در اخر کم ارتفاع ترین نقطه فلات ایران..............رو یه سری دوستان رفتن تو همون کویر لوت لا به لای کلوت ها پیداش کردن
و نشانگرش رو هم نصبیدن همون جا دمشون گرم و سرشون پر شور بادا بادا مبارک بادا..............
مکان قرار گیریش هم تو حدودای شرقی کلوت هاست............... و ارتفاعش 110 متر............
به نقاط مرتفع ایران بخاییم بپردازیم................ و از پایین شروع کنیم............... ابتدا باید بریم سر مرتفعترین مرکز استان که شهرکرده مرکز استان چهار محال و
بختیاری............
که مرتفع ترین جاهاش مناطق شمالی شه در محلات میرآباد غربی که تا ارتفاع بیش از 2300 وتا 2310 متر هم می رسه ارتفاع خیابون هاش............
بعد می رسیم به مرتفع ترین شهر که شهرک مسکونی مس سر چشمه است............. تو استان کرمان باز..........
که ساکنینش رو کار کنان کارخانه جات و صنایع معدنی مس سر چمشه تشکیل میده........... مرتفعترین نقاط این شهرک هم قسمت های جنوب شرقیشه که تا ارتفاعی 2690 متر هم می رسه ارتفاع کوچه هاش............!!!!!!
مرتفعترین روستای ایران هم باز تو استان کرمانه......................روستایی به نام باب زنگی................در کوهپایه های جنوبی کوه هِزار.................
مرتفعترین نقطه مسکونی خود روستا حدود 3315 متر ارتفاع داره
زمین های زراعی این روستا در طول یکی از دره های کوه پایه اییه
و مرتفعترین نقطه این زمین های زراعی در حدود 3495 تر داره یعنی یک کمی کمتر از 3500
خود کوه هِزار که این روستا تو دامنه هاشه 4500 متر ارتفاع داره قله اش این کوه مرتفع ترین قله ایرانه. که خارج از رشته کوههای البرز است..............
دلیل نام گذاری این روستای باب زنگی هم بدین صورت بوده که قدیم الایام برده های آفریقایی رو از کشور زنگبار یا همون تانزانیای امروزی می آوردن ایران برا کار و تو مناطق جنوبی ایران زیاد بودن ..............توی مناطقی مثل بوشهر و هرمزگان و فارس و جنوب کرمان
افرادی که اون زمان ها این روستا رو تاسیس کردن از همین بردگانی بودن که تو مناطق بهتر با زمین های و آب بهتر کسی بهشون جا و مکان نمی داده و رفتن اون بالا تو ارتفاع بالا یه چشمه ای رو پیدا کردن و زمین های اونجا رو آباد کردن...............
مرتفعترین جاده آسفالت ایران هم گردنه دیزین تو استان تهرانه .............که از سمت جنوب شرقی به شمشک و اوشون فشم و منطقه لواسانات می خوره..............
و از سمت غرب هم می ره برای روستای گاجره و می خوره به جاده چالوس............
ارتفاع این گردنه هم به بیش از 3250 متر می رسه
و در این منطَقَت خاطرات محال بُسیاری داریم که بار ها در موردشون نبشتیم در مقالات و گزارشهای متعدد................
از وانتی که کرایه کرده بودیم و 18 نفری با دوچرخه ریخته بودیم پشتش
و انتظار داشتیم ما رو تا اون ارتفاع برسونه و فکر کنم موتورش نیم سوز شد................
و از شونه تخم مرغی که توی کوله پشتی ما ترکید............و کوله پشتی تا سه دهه متوالی بوی لجن زار های کازابلانکا رو می داد ..............
و از باند قاچاق انسانی .....................
که می خواستند یک نفر رو به گروگان بگیرند.............ولی مقاومت می کرد.............
و نهایت با عملیات اطاعاتی و روانی ................خامش کردیم...............
و بردیمش با بست کمر بندی کت بسته تحویلش دادیم............
و پس از دست گیری وی به رقص و پایکوبی پرداختیم............
و از فروش وی به خریداران اعضای بدن انسان پول خوبی به جیب زدیم..........
و دیگه از طوقه ای که تو مسیر پیست اسکی ترکید ..................و ما موندیم به مثال غلامان حلقه به گوش..................با یک تایر.............
بعد از اون می رسیم به بلند ترین جاده خاکی ایران زمین..............
که جستجو های زیادی در این باره کردیم...............جاده ولنجک به توچال که البت جاده ایی عمومی نیست ولی به هر حال جاده خاکی ماشین رو است .........و تا کمی بالا تر از ایستگاه 7 تله کابین توچال می ره و به نزدیکی ارتفاع 3860 متری می رسه ( حدود 100 الی 110 متر پایینتر از قله توچال )
جاده هایی در دامنه های شمال غربی دماوند که تا ارتفاع بیش از 3650 هم می رسند ..............
یا یک سری جاده دست رسی تو یال های جنوبی که نمی دونم برا چی اونجا ها رو بلدوزر انداختن ولی جاده ها تا 3700 می کشه بالا...............
پناهگاه های کوه های مهم و مرتفع زاگرس رو هم چک کردم هیچ کدوم جاده های دست رسیشون بالا تر از 3400 نمی ره.........
مثل اشترانکوه یا دنا یا زرد کوه .................
پناه گاه های سبلان ولی...............پناه گاه اصلی که تو جبهه شمالیه..............
جاده ماشین رو اش تا ارتفاع 3670........
و پناهگاه مسیر جبهه غربی هم ................تا ارتفاع 3780 میره
ولی فکر نکنم ماشین رو باشه....................
در حد پیاده رو و مال رو است که حساب نیست تو این رده بندی ما..............
ولی همون نزدیکی ها تو قلل حنوبی تر همون کوه های سبلان پیست اسکی الوارس................
یه جاده هست که مشخصه بلدوزر انداختن و ماشین هم می تونه بره و تا 3935 ارتفاع میگیره...............
و من هیچ جاده دیگه ایی هیچ کجای ایران پیدا نکردم که از این بالا تر بره..................
ولی یکی از بچه های استاد یزد که این مطلب رو خونده ما رو ز اشتباع خارج کرد و جاده دست رسی به قله شیر کوه رو معرفی کرد..............که جاده ای خاکیه برای دست رسی به اد وات و تاسیسات مخابراتی و ارتباطی روی قله شیر کوه................
توی نقشه Open Topo که رفتیم دیدیم این جاده رو تا ارتفاع 3960 متری ترسیم کرده بود..........
ولی با بررسی دقیق تر روی Google Earth دیدم که تا بالای 4050 هم می ره............!!!!
و این شد بلندترین و مرتفع ترین جاده خاکی ماشین روی ایران ما.............................
و دراین مقال یاد صعودی که به این قله داشتیم فِتادیم در سال 78یا 79 بود یعنی الانی که این مطلب رو داریم می نبیسیم ربع قرن ازش گذشته.......................
و روی قله عکاس محترم........مکرم..............طوری از ما عکس گرفت که اصلا معلوم نیست کجایم که هیچ و زاویه بندی و فریم عکس رو طوری بست که انگار وایسادیم سر تپه ای در دوقوز آباد سُفلی................
از این صعود ما فقط دره ایی رو به یاد می آریم به نام دره نجیب.....................
که بُسیار بُسیار نا نجیب بود...................* بسیبجی هم نبودم به خدا..................از همون اول معاند بودم............این چفیه ها رو داده بودن به اعضای گروه ما همین جوری.................
فقط یادمه 4-5 ساعت یا شاید هم تا 6 ساعت تو این دره بودیم....................تا تونستیم ازش بکشیم بیرون...............
تو این دره با برخی گروه های دیگه هم نورد شدیم .....................
و تمام طول این دره که بالاش منتهی می شد به پناهگاه مسیر شیرکوه دیواره های عمودی بلندی داشت.............که صحنات و مناظر بدیعی رو رقم می زد تو ذهنهای ما............
و آخرین جایگاه هم بلند ترین نقطه ایران زمین که قله دماونده..............................با ارتفاع 5610 متر................ که بلند ترین قله آتشفشانی کل قاره آسیا هم هست دماوند ما..........
تا قبل از سال های حدود 1391-92 ارتفاعش رو 5671 متر ذکر کرده بودن..........................ولی حوالی سال های 91 یا 92 یک گروه تحقیقاتی رفتن و با ابزار ها و وسایل دقیق تر و مجهز تر و به روزتری ارتفاع سنجی کردن 61 متر ارتفاعش رو کم کردن............لاشی ها..................!!!!!
اون موقعی که ارتفاعش رو 5671 متر ذکر کرده بودن ایرن تو رتبه بندی کشور ها بر اساس ارتفاع بلند ترین نقطه قبلا تو رده 20 اُم بودیم این لاشی ها با اون اندازه گیریشون رفتن ما رو بردن تو رتبه 22
من اگر مسئولی چیزی بودم دستور می دادم اون وسایل اندازه گیری و ارتفاع سنجی شونو بکنن تو..................
با این رتبه بندی جدید ما از کشور های روسیه که بلندترین قله اش قله Elbrus است با ارتفاع 5642 متر و همچنین از کشور مکزیک با قله Orizaba با ارتفاع 5636 متر امدیم پایینتر.................
اون قله Elbrus ...............
که تو نزدیکی مرز گرجستانه یه کوهه با قله دو قلو که اون هم مثل دماوند ما مخروط آتشفشانیه....و اون هم بلند ترین قله آتشفشانی قاره اروپا است................... و قله فرعی اش که سمت شرقه 21 متر از قله اصلیش ارتفاعش کمتره..............
و قله Orizaba مکزیک هم باز یک کوه مخروطی آتشفشانیه ...........و باز این هم بلند ترین قله اتشفشانی قاره آمریکای شمالیه
در مورد اون کوه Elbrus این رو هم اِضافَت کنم که ..................تو سال 1997 یعنی 1376 یه روسِ شاسگول به نام Alexander Abrabov که اسمشو ترجمان کنیم به فارسی میشه اسکندر ابراهیم زاده............
که این فرد با یک دستگاه لاندیوِر یا همون Land Rover مدل Defender 90 تا قله این کوه رفته............
البته تا ارتفاع 3300 با ماشین رونده باقیشو وینچ کرده تیکه به تیکه متر به متر...............
و در راه برگشت هم ترکیده................ خودش نجاة پیداکرده ولی ماشین به درجة رفیع شهادة نائل آمده و پیکر پاکش هنوز در همان دامنه های کوه باقیست..........
و خُلاصَت که این بود نقشه نقاط سر حدی ارتفاعی جغرافیای ایران ما......................
و این که هم مرتفع ترین شهر و هم و روستا و هم کم ارتفاع ترین شهر / روستا / جاده و هم نقطه ایران تو استان کرمانه...................کاملا مرتبط و مربوطه به اینکه این استان قطب معدنی و صنایع معدنی مملکت ماست....................
که بعدا در موردش می نبیسم................
این هم جداول جمع بندی این نبشتار...............
پاسخ با نقل قول